pleidooi voor het treuzelen

Pleidooi voor het treuzelen is niet zozeer het pleidooi dat het beweert te zijn, eerder een ode aan verbeelding; aan het maken, het kijken: zonder voorstellingsvermogen zie je immers niets.

Peter Delpeut ziet veel in de foto’s, schilderijen, tekeningen, installaties, die hij kiest te bespreken. Altijd persoonlijke elementen, natuurlijk, maar Delpeut is in staat uit te leggen waarom deze elementen zo belangrijk voor hem zijn. Hij laat de lezer begrijpen; hij liet mij begrijpen. Foto’s die ik in eerste instantie niet mooi vond, werden interessant door het verhaal dat Delpeut kon vertellen (‘kennis is geluk’).  

Een voorbeeld is Hans Aarsman. Hij kijkt naar Nederland, en in plaats van het landschap dat we kennen van eeuwenlange schilderkunst, legt hij het landschap van ‘viaducten, industrieterreinen, verkeersborden, halfbakken landjes tussen snelwegen, immense tractoren en tekens van industriële landbouw’ vast:

‘En om al die elementen hun eigen plaats te gunnen ziet hij af van iedere vorm van klassieke dramatiek, waarbij vooral de grijze, egale luchten opvallen, die ik hier bijna als on-Hollands wilde typeren, gemakshalve vergetend dat Nederland drie van de vier dagen van een grijze sluier is voorzien.’ (p. 53)

Simpel? Aarsman was, volgens Delpeut, een van de eersten die ons landschap zo lieten zien, het landschap ‘dat zo scherp ons rotsvaste geloof in een maakbare wereld weerspiegelt’. Ik kruip in elkaar van woorden als ‘maakbare wereld’, toch lijkt het landschap van onze maatschappij met een dergelijke filosofie gevormd te worden. En die gemaakte wereld is de wereld die we zien, iedere dag, niet waar? Of: we kijken ernaar, we zien het niet.

Natuurlijk spreekt het ene kunstwerk of onderwerp meer aan dan het ander, maar daar gaat het eigenlijk niet om in dit boek. Pleidooi voor het treuzelen gaat om het verhaal van de kunst, dringt aan na te denken over de tijd die we niet meer nemen om dat verhaal te ontdekken.. Misschien toch wel een pleidooi, op een heel stiekeme wijze.