De stilte opzoeken, jezelf afzonderen, hoeft geen poging tot ontsnappen te zijn. Opzoeken; Sara Maitland ervaart stilte als een ‘waardevolle ruimte’ (p. 35), in plaats van een afwezigheid:
‘Ik kwam er steeds meer achter dat al onze huidige gedachten stilte beschouwen als een afwezigheid van of gebrek aan spraak of geluid – een volledig negatieve toestand. Maar dat was niet hoe ik het ervaarde. In de groei van mijn tuin, in mijn waardering voor tijd en de natuurlijke wereld, in de manier waarop ik bad, in mijn nieuwe gevoel van welbevinden en vreugde – die alle duidelijker werden naarmate ik stiller was – zag ik geen gebrek of afwezigheid, maar een positieve aanwezigheid. Stilte mag zich dan buiten, over, voorbij de grens van, beschrijvende of verhalende taal bevinden, dat wil nog niet per definitie zeggen dat er in stilte iets ontbreekt. Misschien is het een echt op zichzelf staand iets, een eigen ontologische categorie: niet een gebrek aan taal maar iets anders, iets wat verschilt van taal; niet een afwezigheid van geluid maar de afwezigheid van iets wat geen geluid is.’ (p. 37)
Is echte stilte dan een buitenzintuiglijke ervaring? Heeft het wel iets met geluid te maken? (Is het wel van deze wereld?) Maitland onderzoekt het concept ‘stilte’ op iedere mogelijke manier. Ze schrijft over de rol die stilte speelt in onze maatschappij, en bij religies; ze haalt ervaringen aan van andere stiltezoekers (poolreizigers, kluizenaars, solozeilers, bergbeklimmers), en vergelijkt dergelijke verslagen met eigen ervaringen.
Aantekening: de titel is wat vreemd gekozen. De originele Engelse titel A Book of Silence is veel algemener, veel toepasselijker: Sara Maitland komt niet met antwoorden, het boek is eerder een zoektocht, een onderzoek, naar wat stilte kan betekenen.
Wat een mooie overweging heb je uit dit boek gehaald. Stilte is meer dan een gebrek aan (en helemaal stil is het trouwens nooit, dat zou gekmakend zijn). Ik heb dit boek ook ooit gelezen, maar heb het niet uitgekregen. Ik weet niet meer waarom, maar op den duur werd het een beetje te veel voor mij, of zoiets. Fijn dat jij er wel inspiratie uithaalde (en mij daardoor weer inspireert!)
BeantwoordenVerwijderenik vind het zo interessant dat geluid 'aanwezig' is, terwijl stilte niet per definitie het tegenovergestelde is – het lijkt er zelfs op dat je het over een volledig andere wereld hebt zodra je over stilte praat.
Verwijderenzeer inspirerend, ja!
Dit was één van mijn favoriete boeken van 2010 (hier besproken). Ook mij viel het op dat Maitland stilte niet ziet als een afwezigheid, maar als de aanwezigheid van iets anders: "I did not feel I was running away from anything. On the contrary, I wanted more. I had it all and it was not enough. Silence is additional to, not a rejection of, sociability and friends and periods of deep emotional and professional satisfation."
BeantwoordenVerwijderenIk heb onlangs haar nieuwste boek, Gossip from the Forest, aangeschaft; ik denk dat ik daar na mijn vakantie eens lekker voor ga zitten.
ik lees in de reacties het verhaal van Bomans en Wolkers: fantastisch! na even googelen kwam ik hier uit: http://biografie.vara.nl/#/gebeurtenis/311/alleen-op-een-eiland-bomans-en-wolkers-een-week-op-rottumerplaat. wat een prachtige radio.
Verwijderenik lees nu over haar angst voor bossen; bijzonder dat ze er uiteindelijk een boek over heeft geschreven. kijk uit naar je bespreking!
VerwijderenEn had je gezien dat de ondertitel van het nieuwe boek is "The Tangled Roots of our Forest and Fairytales"? Dat maakt het voor mij nóg interessanter.
VerwijderenIk ben er ook van overtuigd dat stilte geen afwezigheid van geluid is, maar een aanwezigheid van iets anders dan geluid. Kan het moeilijk uitleggen, maar ik kan er wel van genieten.
BeantwoordenVerwijderenMaitland kan het ook niet uitleggen, tot nu althans (heb het boek nog niet uit), maar het is zeer boeiend haar zoektocht te volgen.
Verwijderen