van de stilte


De stilte opzoeken, jezelf afzonderen, hoeft geen poging tot ontsnappen te zijn. Opzoeken; Sara Maitland ervaart stilte als een ‘waardevolle ruimte’ (p. 35), in plaats van een afwezigheid:

‘Ik kwam er steeds meer achter dat al onze huidige gedachten stilte beschouwen als een afwezigheid van of gebrek aan spraak of geluid – een volledig negatieve toestand. Maar dat was niet hoe ik het ervaarde. In de groei van mijn tuin, in mijn waardering voor tijd en de natuurlijke wereld, in de manier waarop ik bad, in mijn nieuwe gevoel van welbevinden en vreugde – die alle duidelijker werden naarmate ik stiller was – zag ik geen gebrek of afwezigheid, maar een positieve aanwezigheid. Stilte mag zich dan buiten, over, voorbij de grens van, beschrijvende of verhalende taal bevinden, dat wil nog niet per definitie zeggen dat er in stilte iets ontbreekt. Misschien is het een echt op zichzelf staand iets, een eigen ontologische categorie: niet een gebrek aan taal maar iets anders, iets wat verschilt van taal; niet een afwezigheid van geluid maar de afwezigheid van iets wat geen geluid is.’ (p. 37)

Is echte stilte dan een buitenzintuiglijke ervaring? Heeft het wel iets met geluid te maken? (Is het wel van deze wereld?) Maitland onderzoekt het concept ‘stilte’ op iedere mogelijke manier. Ze schrijft over de rol die stilte speelt in onze maatschappij, en bij religies; ze haalt ervaringen aan van andere stiltezoekers (poolreizigers, kluizenaars, solozeilers, bergbeklimmers), en vergelijkt dergelijke verslagen met eigen ervaringen.

Aantekening: de titel is wat vreemd gekozen. De originele Engelse titel A Book of Silence is veel algemener, veel toepasselijker: Sara Maitland komt niet met antwoorden, het boek is eerder een zoektocht, een onderzoek, naar wat stilte kan betekenen.

8 opmerkingen:

  1. Wat een mooie overweging heb je uit dit boek gehaald. Stilte is meer dan een gebrek aan (en helemaal stil is het trouwens nooit, dat zou gekmakend zijn). Ik heb dit boek ook ooit gelezen, maar heb het niet uitgekregen. Ik weet niet meer waarom, maar op den duur werd het een beetje te veel voor mij, of zoiets. Fijn dat jij er wel inspiratie uithaalde (en mij daardoor weer inspireert!)

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. ik vind het zo interessant dat geluid 'aanwezig' is, terwijl stilte niet per definitie het tegenovergestelde is – het lijkt er zelfs op dat je het over een volledig andere wereld hebt zodra je over stilte praat.

      zeer inspirerend, ja!

      Verwijderen
  2. Dit was één van mijn favoriete boeken van 2010 (hier besproken). Ook mij viel het op dat Maitland stilte niet ziet als een afwezigheid, maar als de aanwezigheid van iets anders: "I did not feel I was running away from anything. On the contrary, I wanted more. I had it all and it was not enough. Silence is additional to, not a rejection of, sociability and friends and periods of deep emotional and professional satisfation."
    Ik heb onlangs haar nieuwste boek, Gossip from the Forest, aangeschaft; ik denk dat ik daar na mijn vakantie eens lekker voor ga zitten.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. ik lees in de reacties het verhaal van Bomans en Wolkers: fantastisch! na even googelen kwam ik hier uit: http://biografie.vara.nl/#/gebeurtenis/311/alleen-op-een-eiland-bomans-en-wolkers-een-week-op-rottumerplaat. wat een prachtige radio.

      Verwijderen
    2. ik lees nu over haar angst voor bossen; bijzonder dat ze er uiteindelijk een boek over heeft geschreven. kijk uit naar je bespreking!

      Verwijderen
    3. En had je gezien dat de ondertitel van het nieuwe boek is "The Tangled Roots of our Forest and Fairytales"? Dat maakt het voor mij nóg interessanter.

      Verwijderen
  3. Ik ben er ook van overtuigd dat stilte geen afwezigheid van geluid is, maar een aanwezigheid van iets anders dan geluid. Kan het moeilijk uitleggen, maar ik kan er wel van genieten.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Maitland kan het ook niet uitleggen, tot nu althans (heb het boek nog niet uit), maar het is zeer boeiend haar zoektocht te volgen.

      Verwijderen

//

quoi?

ada limón adrienne rich ali smith alice notley alice oswald anne boyer anne brontë anne carson anne truitt anne vegter annie dillard antjie krog audre lorde bhanu kapil carry van bruggen catherine lacey cees nooteboom charlotte brontë charlotte salomon chimamanda ngozi adichie chris kraus christa wolf claire messud claire vaye watkins clarice lispector david whyte deborah levy durga chew-bose elif batuman elizabeth strout emily brontë emily dickinson emily ruskovich ester naomi perquin etty hillesum f. scott fitzgerald feminisme fernando pessoa han kang helen macdonald henri bergson henry david thoreau hermione lee herta müller jan zwicky janet malcolm jean rhys jeanette winterson jenny offill jessa crispin joan didion john berryman joke j. hermsen josefine klougart kate zambreno katherine mansfield kathleen jamie katja petrowskaja krista tippett layli long soldier leonard koren leonora carrington leslie jamison louise glück maggie anderson maggie nelson marcel proust margaret atwood maría gainza marie darrieussecq marie howe marja pruis mary oliver mary ruefle neil astley olivia laing patricia de martelaere paul celan paula modersohn-becker poetry poëzie rachel cusk rainer maria rilke raymond carver rebecca solnit robert macfarlane sara ahmed sara maitland seamus heaney siri hustvedt stefan zweig susan sontag svetlana alexijevitsj sylvia plath ta-nehisi coates teju cole terry tempest williams tess gallagher tjitske jansen tomas tranströmer tracy k. smith valeria luiselli virginia woolf vita sackville-west w.g. sebald yiyun li zadie smith

Blogarchief